Fałszerstwa, kradzieże i handel zagrabionymi dziełami sztuki to problemy, z którymi organy ścigania muszą się mierzyć na co dzień. Temu właśnie poświęcona była konferencja „Działania służb kryminalnych i prewencyjnych w odzyskiwaniu zabytków sakralnych i archeologicznych” w Pęzinie w Zachodniopomorskiem.
W konferencji udział wzięli przedstawiciele policji, prokuratury, służb konserwatorskich, a także instytucji eksperckich takich jak Narodowy Instytut Dziedzictwa i Narodowy Instytut Konserwacji Zabytków. „Lepiej zapobiegać niż ścigać” – ta myśl przyświeca wydarzeniu organizowanemu co roku (od 2016) przez Komendę Wojewódzką Policji w Szczecinie.
Od ponad 15 lat zachodniopomorscy funkcjonariusze realizują programy mające na celu przeciwdziałanie kradzieżom i rejestrację zabytków. Chodzi przede wszystkim o obiekty znajdujące się na terenie kilkudziesięciu budowli sakralnych, które są najbardziej narażone na kradzieże. Policja z Zachodniopomorskiego współpracuje z ich właścicielami w zakresie montażu systemów alarmowych, znakowania i ewidencji zabytków ruchomych. Programy prewencyjne wypracowane przez służby wyznaczają standardy dla całego kraju.
Uczestnicy konferencji zapoznali się ze zmianami prawa w zakresie ochrony zabytków, a także z metodami znakowania i dokumentowania obiektów na wypadek kradzieży. Warsztaty prowadzono w Muzeum Narodowym w Szczecinie, Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu, cerkwi św. Mikołaja w Szczecinie oraz na zamku w Pęzinie.
Poza ekspertami i policjantami z Polski w konferencji udział wzięli przedstawiciele organów ściągania ze wschodnich landów Republiki Federalnej Niemiec (Brandenburgia, Meklemburgia). Współpraca transgraniczna ma kluczowe znaczenie dla poszukiwania dzieł zagrabionych. W czasie II wojny światowej, według bardzo ostrożnych szacunków, z polskich zbiorów skradziono ponad pół miliona dzieł sztuki. Większość z nich trafiła do Niemiec. Mimo że od zakończenia wojny upłynęło prawie 80 lat, kolejne obiekty wciąż pojawiają się w ofercie antykwariuszy i w katalogach domów aukcyjnych za granicą.
Więcej informacji na temat konferencji na stronie policji zachodniopomorskiej. Zdjęcia dzięki uprzejmości nadkom. dra Marka Łuczaka.