Twierdza Srebrna Góra stawia kolejny krok na drodze do wpisu na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO

12 grudnia 2023 r. na terenie Srebrnogórskiej Twierdzy odbyła się konferencja prasowa poświęcona działaniom związanym ze staraniami o wpisanie obiektu na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Była to również okazja do ukazania rezultatów projektu rewitalizacyjnego „Rewaloryzacja dla potrzeb ruchu turystycznego oraz funkcji kulturalnych, zdegradowanych i niedostępnych części Pomnika Historii – Twierdzy Srebrna Góra, wraz z niezbędną infrastrukturą techniczną”. Projekt został dofinansowany przez Narodowy Instytut Konserwacji Zabytków ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Srebrnogórska Twierdza konsekwentnie zmierza w stronę UNESCO

Twierdza Srebrna Góra nie jest jedynie zabytkiem, ale kompleksem architektonicznym harmonizującym z górskim krajobrazem. Historia militarna łączy się tu z bogatym dziedzictwem kulturowym, tworząc unikalną całość. W sierpniu bieżącego roku marszałek województwa dolnośląskiego Cezary Przybylski, wójt gminy Stoszowice Paweł Gancarz, nadleśniczy Nadleśnictwa Bardo Śląskie Antoni Bańdura oraz prezeska spółki Twierdza Srebrna Góra Emilia Pawnuk podpisali porozumienie o współpracy. Jego celem jest wpisanie jednej z największych górskich twierdz w Europie na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

–  Twierdza Srebrna Góra znajduje się na prestiżowej Prezydenckiej Liście Pomników Historii. Jej unikalna architektura, powiązana z historią wojskowości, stanowi nie tylko lokalną dumę, ale także wartość narodową. Wspólne starania podejmowane przez licznych interesariuszy mają na celu podniesienie rangi tego obiektu do skali międzynarodowej. Konferencja związana z publikacją planu zarządzania jest kolejnym ważnym krokiem w tych staraniach – mówi Emilia Pawnuk, prezeska Twierdzy Srebrna Góra sp. z o.o.

–  Twierdza Srebrna Góra to miejsce o wyjątkowym potencjale, dlatego Narodowy Instytut Konserwacji Zabytków zaangażował się w działania zmierzające do jej wpisu na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, na której znajduje się już 17 polskich obiektów. Nie mam wątpliwości, że Twierdza Srebrna Góra zasługuje, żeby dołączyć do tego grona – dodaje dr Michał Laszczkowski, dyrektor Narodowego Instytutu Konserwacji Zabytków.

 

Plan zarządzania: kompleksowe podejście do ochrony i promocji

Wpis na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO nie tylko podnosi rangę obiektu, ale wiąże się również ze zobowiązaniem do właściwego zarządzania i ochrony kulturowego dziedzictwa.

–  Kluczowym elementem konferencji będzie prezentacja świeżo wydanego planu zarządzania. Dokument ten, strategiczny w kontekście starania się o wpis na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, przedstawia kompleksowe podejście do ochrony i promocji obiektu  –  podkreśla Grzegorz Basiński, kierownik ds. remontowo-konserwatorskich spółki.

– Celem planu zarządzania jest określenie cech szczególnych Twierdzy Srebrna Góra, których znaczenie kulturowe i przyrodnicze, w mniemaniu autorów, jest tak wyjątkowe, że przekracza granice narodowe oraz ma powszechne znaczenie dla obecnych i przyszłych pokoleń całej ludzkości  –  dodaje dr arch. inż. Marcin Górski, jeden z autorów dokumentu.

Plan zarządzania, będący wynikiem starannego opracowania zgodnie z wytycznymi UNESCO, nie ogranicza się jedynie do wskazania wyjątkowej wartości twierdzy, sposobów jej konserwacji oraz przeciwdziałania zagrożeniom. Obejmuje także kwestie zrównoważonego rozwoju, zwiększania dostępności obiektu dla różnych grup odbiorców, angażowania lokalnej społeczności i tworzenia atrakcyjnych doświadczeń turystycznych. Zintegrowane podejście, jakie prezentuje ten dokument, łączy dziedzictwo kulturowe z realnymi potrzebami dzisiejszego społeczeństwa.

– To nie tylko strategia na wysokim poziomie, ale również praktyczny przewodnik, jak efektywnie chronić i promować dziedzictwo, jednocześnie dostosowując się do zmieniających się potrzeb społeczności lokalnej i odwiedzających  –  mówi Grzegorz Basiński.

 

Międzynarodowe porozumienie na rzecz dziedzictwa kulturowego

Wyjątkowy charakter wydarzenia podkreślą swoim udziałem dr inż. Katarzyna Pałubska, dyrektor Departamentu Ochrony Zabytków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, dr Michał Laszczkowski, dyrektor Narodowego Instytutu Konserwacji Zabytków, a także przedstawiciele władz: Cezary Przybylski, marszałek województwa dolnośląskiego, oraz Paweł Gancarz, wójt gminy Stoszowice.

Na konferencji obecni również będą reprezentanci Twierdzy Königstein w Niemczech – dr André Thieme i dr Markus Bitterlich – którzy podzielą się swoimi doświadczeniami w zakresie ochrony dziedzictwa militarystycznego. Podpisanie listu intencyjnego między obiema twierdzami otworzy nowy rozdział w międzynarodowej współpracy na rzecz zachowania dziedzictwa kulturowego oraz wpisu Twierdzy Srebrna Góra na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

To proces wymagający zaangażowania społeczności lokalnej, partnerów międzynarodowych oraz ścisłej współpracy z instytucjami ochrony dziedzictwa. Wszystkie zaangażowane strony podkreślają, że jest to niezbędny krok ku zachowaniu i promocji unikalnej historii Twierdzy Srebrna Góra, a także ku kształtowaniu jej przyszłości jako integralnej części globalnego dziedzictwa kulturowego.