Zrealizowane w grudniu na zlecenie Narodowego Instytutu Konserwacji Zabytków nowe badanie Ipsos pokazuje, że według większości Polaków za opiekę nad zabytkami w Polsce powinna odpowiadać jedna, centralna instytucja (72%). Zdaniem badanych to właśnie państwo ma obowiązek zapewniać finansowanie konserwacji i ochrony zabytków (88%), nawet w trudnych czasach (83%).
Gdy 17 stycznia 1945 roku wojsko wkraczało do opuszczonej przez Niemców Warszawy, tak naprawdę wyzwalano ruiny. Dziś, gdy tuż za naszą granicą toczy się wojna, wraca pytanie o los obiektów historycznych niszczonych przez najeźdźców. Ofiary śmiertelne to straszliwy koszt wojny, kolejnym jest kryzys ekonomiczny, ale Polacy za działanie zbrodnicze uważają również niszczenie zabytków (93%).
Niemal wszyscy badani pozytywnie oceniają decyzję o podniesieniu z ruin części zabytków po II wojnie światowej (89%). Aż 75% uważa wręcz, że państwo powinno było odbudować większą liczbę obiektów historycznych zniszczonych w trakcie działań wojennych. Polacy są dumni ze swoich zabytków (90%) i deklarują, że troska o nie to powinność wobec przyszłych pokoleń (90%).
Wyniki naszego kolejnego badania, które mieliśmy okazję przeprowadzić dla Narodowego Instytutu Konserwacji Zabytków, konsekwentnie pokazują wysokie społeczne poparcie dla ważnej, wielowymiarowej roli zabytków, a co za tym idzie – nakładów na ich ochronę. Większość z nas podziela pogląd, że to państwo ma obowiązek zabezpieczać stałe finansowanie na konserwację i ochronę zabytków – podsumowuje wyniki badania Anna Karczmarczuk, prezeska Ipsos Polska.
Blisko trzy czwarte badanych popiera powstanie centralnej instytucji, która opiekowałaby się szczególnie ważnymi obiektami na terenie kraju, których stan wymaga podjęcia prac na dużą skalę (71%). O planach powołania specjalnej Agencji Rewitalizacji Dziedzictwa mówił w grudniu Wicepremier, Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Piotr Gliński, inaugurując kampanię „Warto inwestować w zabytki”.
Duża część Polaków aprobuje również zwiększenie nakładów na ochronę zabytków (nawet w czasie kryzysu). W obszarze kultury jest to dla badanych priorytet (42% popiera zwiększenie nakładów). Na drugim miejscu, pod względem ważności dla badanych, znalazło się dofinansowanie działalności domów kultury (35%), a na trzecim – zwiększanie zasobów bibliotecznych (29%).
Takie nastawienie Polaków wynika nie tylko z przekonania, że zabytki są ważne dla kraju, ale również z przeświadczenia, że warto w nie inwestować, bo jest to opłacalne (87%). Polacy uważają, że zabytki korzystnie wpływają na rozwój gospodarczy regionów i tworzą miejsca pracy, a lepsza opieka nad nimi może znacząco przyczynić się do wzrostu atrakcyjności Polski jako destynacji turystycznej (82%).
Wyniki badania Ipsos potwierdzają poparcie społeczne dla działań resortu kultury, który stale zwiększa finansowanie ochrony zabytków i tworzy nowe instytucje odpowiedzialne za ten obszar.
Zdaniem Polaków nawet w najtrudniejszych czasach należy dbać o zabytki, a ich niszczenie jest działaniem zbrodniczym. Te opinie brzmią szczególnie mocno w czasie kryzysu gospodarczego wywołanego przez wojnę. Wojnę, podczas której niszczone są również obiekty historyczne przez wieki związane z Polską – dodaje dr Michał Laszczkowski, p.o. Dyrektor Narodowego Instytutu Ochrony Zabytków. – Osoby działające w obszarze ochrony zabytków mogą wyniki badań IPSOS przyjąć wyłącznie z zadowoleniem. Dowodzę one, że Polacy rozumieją jak ważne są dla kraju obiekty historyczne, zarówno moralnie, jak i dla gospodarki.
Nakłady na ochronę dziedzictwa materialnego są systematycznie zwiększane – w bieżącym roku w ramach programu „Ochrona zabytków” z budżetu MKiDN przyznano dofinansowania w wysokości 205,5 mln złotych aż 834 projektom mającym przyczynić się do poprawy sytuacji budynków zabytkowych. To prawie o 50 mln zł więcej w porównaniu z ubiegłym rokiem i aż o ponad 111 mln zł więcej niż w roku 2016.
————————————————————————————————————————————
Badanie przeprowadzono w ramach sondażu wielotematycznego Ipsos metodą wywiadów bezpośrednich wspomaganych komputerowo (CAPI) w dniach 1 – 7 grudnia 2022 roku na liczącej 1000 osób reprezentatywnej próbie Polaków w wieku 15 i więcej lat.
Udostępnij wpis w mediach społecznościowych
W związku z połączeniem obu instytucji, Narodowy Instytut Konserwacji Zabytków oraz Narodowy Instytut Dziedzictwa postanowiły połączyć swoje kanały komunikacyjne: stronę internetową oraz profile w mediach społecznościowych. Więcej szczegółów w tekście.
Z dniem 10 czerwca 2024 r., w wyniku połączenia Narodowego Instytutu Dziedzictwa i Narodowego Instytutu Konserwacji Zabytków, rozpoczyna działalność nowa państwowa instytucja kultury – Narodowy Instytut Dziedzictwa. Na stanowisko p.o. dyrektora nowej instytucji została powołana Marlena Happach – architektka, urbanistka, działaczka społeczna związana z Warszawą.
Według zarządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dniem 10 czerwca 2024 r. dokonuje się połączenia państwowych instytucji kultury: Narodowego Instytutu Dziedzictwa i Narodowego Instytutu Konserwacji Zabytków. Powstała w wyniku połączenia państwowa instytucja kultury otrzymuje nazwę: Narodowy Instytut Dziedzictwa.
